Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου, το Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε το 2009 «Έτος Ρίτσου» και ανέθεσε στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) τον επιτελικό σχεδιασμό καθώς και το συντονισμό των επετειακών δράσεων και εκδηλώσεων για τον εορτασμό του. Για το σκοπό αυτό, το ΕΚΕΒΙ συγκρότησε τον Φεβρουάριο του 2008, οργανωτική επιτροπή με πρόεδρο τη Χρύσα Προκοπάκη, φιλόλογο-συγγραφέα και μέλη τούς: Κατρίν Βελισσάρη, δ/ντρια ΕΚΕΒΙ, Γιώργη Γιατρομανωλάκη, ομοτ. καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών-συγγραφέα, Ηλία Κεφάλα, ποιητή, Αγγελική Κώττη, δημοσιογράφο-συγγραφέα, Νινέττα Μακρυνικόλα, βιβλιογράφο, Πέτρο Μάρκαρη, συγγραφέα-πρόεδρο ΕΚΕΒΙ και Μίλτο Πεχλιβάνο, καθηγητή Freie Universität Βερολίνου.  

Με τη συνδρομή της επιτροπής έχει καταρτιστεί, στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων, ένα πρόγραμμα το οποίο συνεχώς εμπλουτίζεται σε συνεργασία και με άλλους πολιτιστικούς φορείς και οργανισμούς, προκειμένου ο εορτασμός των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου να περιλαμβάνει ποικίλες δράσεις που θα φωτίσουν καλύτερα το έργο του «ποιητή της Ρωμιοσύνης» και συγχρόνως θα το φέρουν σε επαφή με ένα ευρύτερο κοινό, κυρίως με τους νέους, ώστε να δημιουργηθεί ένα φυτώριο νέων αναγνωστών.  

Το «Έτος Ρίτσου» εγκαινιάστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και το ΕΚΕΒΙ την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου) με την προβολή στίχων του ποιητή στο τραμ και το μετρό.

***

Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΡΙΤΣΟΥ ΣΤΟ ΤΡΑΜ & ΤΟ ΜΕΤΡΟ
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου επέλεξε να αφιερώσει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου) 2009 στον Γιάννη Ρίτσο και σχεδίασε, συνεχίζοντας τη συνεργασία που εγκαινίασε το 2005 με την ΤΡΑΜ Α.Ε. και την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε., την προβολή στίχων του ποιητή εντός των συρμών του τραμ από τις οθόνες που υπάρχουν στα βαγόνια καθώς και από τις οθόνες στις αποβάθρες των σταθμών του μετρό. Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί για ολόκληρο το 2009. [δείτε τις αφίσες με τους στίχους της καμπάνιας]

ΤΟ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ

Έκδοση επετειακού λευκώματος με χρονολόγιο της ζωής του Γιάννη Ρίτσου, εργογραφία, βιβλιογραφία, άρθρα, μελέτες, κριτικές, μαρτυρίες, ανθολόγιο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό (επιμέλεια: Χρύσα Προκοπάκη / Γιώργης Γιατρομανωλάκης / Νινέττα Μακρυνικόλα, με τη συνεργασία της Αγγελικής Κώττη στη συγγραφή του χρονολογίου). [Διαβάστε εδώ το λεύκωμα]

ΨΗΦΙΑΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Δημιουργία ψηφιακού αρχείου για τον Γιάννη Ρίτσο με στόχο την ολοκληρωμένη και άμεση πληροφόρηση ερευνητών, μελετητών, σπουδαστών αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου (επιμελημένο από τη φιλόλογο Αγγέλα Γιώτη σε συνεργασία με τον Μίλτο Πεχλιβάνο, καθηγητή Freie Universität Βερολίνου). Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται για κάποιον συγγραφέα ένα τόσο πλήρες αρχείο, που προσφέρει εύκολη πλοήγηση, με απλές μεθόδους αναζήτησης πληροφοριών, σε ένα εκτενές υλικό που περιλαμβάνει: στοιχεία βιογραφίας του ποιητή, ανθολογημένα αποσπάσματα του έργου του, συναγωγή κριτικών μελετών και ποικίλο πολυμεσικό υλικό. Επιχειρήθηκε, επίσης, η διευκόλυνση των μελετητών με τη συγκέντρωση βιβλιογραφικών στοιχείων που αφορούν τον βίο και το έργο του Γιάννη Ρίτσου από το 1990 έως το 2009, συμπληρώνοντας κατά δύο δεκαετίες την πολύτιμη Βιβλιογραφία Γιάννη Ρίτσου της Αικατερίνης Μακρυνικόλα.

Η ΚΙΝΗΤΗ ΕΚΘΕΣΗ
Δημιουργία κινητής έκθεσης-αφιερώματος στον Γιάννη Ρίτσο, που συνοδεύει εκδηλώσεις στο πλαίσιο του εορτασμού, έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ «Εκθέσεις στα Σχολεία» και θα εξακολουθήσει να περιοδεύει στη χώρα μας και στο εξωτερικό και μετά το 2009 [Πρόγραμμα αποστολών κινητής έκθεσης Γιάννη Ρίτσου]. Στόχος του ΕΚΕΒΙ είναι να δώσει κίνητρο σε πολιτιστικούς φορείς, σχολεία, βιβλιοπωλεία, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες και λέσχες ανάγνωσης να οργανώσουν εκδηλώσεις για το ευρύ κοινό φιλοξενώντας την έκθεση. Η έκθεση αποτελείται από 16 ταμπλό με εργοβιογραφικά στοιχεία, εξώφυλλα βιβλίων, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα [δείτε το εκθεσιακό υλικό]. Την έκθεση επιμελήθηκε η Χρύσα Προκοπάκη ενώ το σχεδιασμό της ο Σταύρος Κούλας.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ CD «ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΣΚΑΛΑ. Ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, διαβάζει ο ίδιος»
Στο πλαίσιο του εορτασμού του έτους το ΕΚΕΒΙ προχώρησε στην παραγωγή cd με σπάνιο και ανέκδοτο ηχητικό υλικό που παραχώρησε ευγενικά η κ. Χρύσα Προκοπάκη, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Πρόκειται για μια ηχογράφηση σε κασέτα το 1970 στη Σάμο όπου ο ποιητής, εξόριστος από τη χούντα, απαγγέλλει ο ίδιος 31 ποιήματα της συλλογής του Διάδρομος και Σκάλα. Την κασέτα ηχογράφησε, παρέλαβε και παρέδωσε αργότερα ο Γάλλος σκηνοθέτης Αντουάν Βιτέζ που τον είχε επισκεφθεί. Το cd, το οποίο συνοδεύεται από ειδική 48σέλιδη έκδοση με τα ποιήματα, φωτογραφίες και εισαγωγή της Χρύσας Προκοπάκη, διατίθεται σε βιβλιοπωλεία και δισκοπωλεία σ’ όλη την Ελλάδα. [Ακούστε αποσπάσματα]

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, προκειμένου να ενθαρρύνει τη διοργάνωση εκδηλώσεων από πολιτιστικούς και άλλους φορείς για τον εορτασμό του «Έτους Ρίτσου», διαθέτει σε κάθε ενδιαφερόμενο (βιβλιοπωλεία, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες, λέσχες ανάγνωσης κ.ά.), την κινητή έκθεση-αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο που συνοδεύεται από την αφίσα του «Έτους Ρίτσου» και από ταινίες με θέμα τη ζωή και το έργο του που παραχωρήθηκαν ευγενικά από την ΕΡΤ [δείτε τον κατάλογο των ταινιών]. Τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής συμμετέχουν ενεργά με ομιλίες και παρουσιάσεις σε πολλές από τις εν λόγω εκδηλώσεις.  

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Στο πλαίσιο του προγράμματος εκδηλώσεων για τον εορτασμό του «Έτους Ρίτσου», η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λακωνίας και ο Δήμος Μονεμβασίας, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας προκηρύσσουν φιλολογικό μαθητικό διαγωνισμό που απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου όλων των σχολείων της χώρας. Οι μαθητές καλούνται να αναλύσουν σε μία εργασία 1.200 λέξεων το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου «Προοπτική» από τη συλλογή Μαρτυρίες. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου συγκρότησε κριτική επιτροπή που θα εξετάσει το σύνολο των εργασιών και  θα επιλέξει τις τρεις καλύτερες [δείτε την εγκύκλιο του ΥΠΕΠΘ].

ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΕΣ ΤΗΛΕΚΑΡΤΕΣ
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου έχει εξασφαλίσει από τον ΟΤΕ την κυκλοφορία σειράς από 12 συλλεκτικές τηλεκάρτες στις οποίες θα αναγράφονται στίχοι του Γιάννη Ρίτσου.

6η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Στο πλαίσιο της 6ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (28-31/5/2009), που οργανώνει το ΕΚΕΒΙ, ετοιμάσαμε ειδικό αφιέρωμα στον ποιητή που περιλαμβάνει περίπτερο με μεγάλη έκθεση με εργοβιογραφικά στοιχεία, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό για τη ζωή και το έργο του, έκθεση βιβλίων και μεταφράσεων του Γιάννη Ρίτσου και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό καθώς και εκδήλωση με έμφαση στη μελοποιημένη ποίηση του Γιάννη Ρίτσου το Σάββατο 30 Μαΐου στις 8 το βράδυ. Η παράσταση περιλαμβάνει λόγο και τραγούδι ξεκινώντας από την περίοδο των πρώτων συλλογών του 1935. Ειδική μνεία θα γίνει στην περίοδο της δικτατορίας του ΄67, καθώς και στην τελευταία περίοδο από την μεταπολίτευση έως το θάνατό του. Στην παράσταση θα γίνουν αναφορές στον άνθρωπο, στον πολίτη, στον αγωνιστή, στον πατέρα, στον ερωτικό, στον εικαστικό αλλά και στον θεατρικό συγγραφέα Γιάννη Ρίτσο.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ «ΕΤΟΣ ΡΙΤΣΟΥ»
Πέραν των εκδηλώσεων οι οποίες εντάσσονται στο επίσημο πρόγραμμα για το «Έτος Ρίτσου», πραγματοποιούνται και πολλές ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό στο πλαίσιο του εορτασμού για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του ποιητή. Το ΕΚΕΒΙ τις συμπεριλαμβάνει στο «ημερολόγιο» εκδηλώσεων για τον Ρίτσο που φιλοξενείται στο διαδικτυακό τόπο του δημιουργώντας έτσι ένα ενημερωμένο αρχείο των τεκταινόμενων περί του «Έτους» στην Ελλάδα και στο εξωτερικό [δείτε το Ημερολόγιο Εκδηλώσεων].

Βιογραφία

Βιβλιογραφία & Εργογραφία Γ. Ρίτσου

Αρχείο συγγραφέων [Γιάννης Ρίτσος] 

Αρχείο μεταφρασμένων βιβλίων