Βιογραφικό Σημείωμα

ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ (1909-2004)


Η Διδώ Σωτηρίου γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας, κόρη του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παπαδοπούλου. Το 1919 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Σμύρνη και μετά την καταστροφή του 1922 κατέφυγαν στην Ελλάδα. Στην Αθήνα ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές της με δασκάλους μεταξύ άλλων τους λογοτέχνες Κώστα Παρορίτη και Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη. Φοίτησε στο γαλλικό ινστιτούτο Αθηνών και το 1937 παρακολούθησε για λίγους μήνες μαθήματα γαλλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Από το 1936 στράφηκε επαγγελματικά προς τη δημοσιογραφία. Συνεργάστηκε με το περιοδικό Γυναίκα (ως αρχισυντάκτρια) και τις εφημερίδες Νέος Κόσμος και Ριζοσπάστης (αρχισυντάκτρια από το 1944), ενώ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής συνεργάστηκε με τις Μέλπω Αξιώτη, Έλλη Αλεξίου, Έλλη Παππά, Τιτίκα Δαμασκηνού, Ηλέκτρα Αποστόλου, Χρύσα χατζηβασιλείου και άλλες ελληνίδες της αντίστασης. Πήρε μέρος στο συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη το 1935, όπου γνωρίστηκε με τη σύντροφο του Λένιν Αλεξάνδρα Κολοντάι και στο ιδρυτικό συνέδριο της Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών το 1945 στο Παρίσι. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1959 με την έκδοση του μυθιστορήματος "Οι νεκροί περιμένουν". Έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Η Διδώ Σωτηρίου ανήκει στους έλληνες πεζογράφους του μεσοπολέμου. Το έργο της κινείται στα πλαίσια του ρεαλισμού με έντονη την παρουσία του αυτοβιογραφικού στοιχείου και της συναισθηματικής συμμετοχής του συγγραφέως στις περιπέτειες των ηρώων της, και αντλεί τη θεματολογία του από τη μικρασιατική καταστροφή, την περίοδο του εμφυλίου και την μετά τον εμφύλιο περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Με τα "Ματωμένα χώματα" η Σωτηρίου εγκαινίασε την πορεία της προς μια γραφή που συνδυάζει τη μυθιστορηματική τεχνική με μια προοπτική εξέτασης των θεμάτων της από ιστορική σκοπιά, πορεία που συνέχισε και στα δύο επόμενα μυθιστορήματά της την "Εντολή", με θέμα την υπόθεση Μπελογιάννη και το "Κατεδαφιζόμεθα". Πέθανε το 2004.
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Διδώς Σωτηρίου βλ. Ζήρας Αλεξ., «Σωτηρίου Διδώ», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Κάσσος Βαγγέλης, «Διδώ Σωτηρίου», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Ζ΄, σ.210-224. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Βαρίκας Βάσος, «Το χρονικό μιας εποχής. Διδώ Σωτηρίου: Ματωμένα Χώματα», Συγγραφείς και κείμεναΑ΄ · (1961-1965), σ.90-92. Αθήνα, Ερμής, 1975 (πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Το Βήμα, 1η/7/1962).
• Βουρνάς Τάσος, Κριτική για την Εντολή, Αυγή, 9/11/1976.
• Βρεττάκος Νικηφόρος, Κριτική για το Οι νεκροί περιμένουν, Ανεξάρτητος Τύπος, 6/5/1959.
• Ζήρας Αλεξ., «Σωτηρίου Διδώ», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
• Κάσσος Βαγγέλης, «Διδώ Σωτηρίου», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Ζ΄, σ.210-224. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.
• Κοτζιάς Αλέξανδρος, Κριτική για τα Ματωμένα χώματα, Μεσημβρινή, 3/8/1962 (τώρα και στο Μεταπολεμικοί πεζογράφοι, σ.151-153. Αθήνα, Κέδρος, 1982).
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Διδώ Σωτηρίου», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, σ.226-227. Αθήνα, Πατάκης, 1995.
• Μπαλάσκας Κώστας, Λογοτεχνία και παιδεία, σ.133-147. Αθήνα, Επικαιρότητα, 1985.
• Πορφύρης Κ., Κριτική για το Οι νεκροί περιμένουν, Αυγή, 16/1/1959.
• Ραυτόπουλος Δημήτρης, Κριτική για τα ματωμένα χώματα, Επιθεώρηση Τέχνης, 8/1962 (τώρα και στο Οι ιδέες και τα έργα, σ.226-230. Αθήνα, Δίφρος, 1965).
• Σταματίου Κώστας, Κριτική για το Κατεδαφιζόμεθα, Τα Νέα, 4/9/1982.
• Τσακίρη Σάσα, Διδώ Σωτηρίου· Από τον κήπο της Εδέμ στο καμίνι του αιώνα μας. Αθήνα, Κέδρος, 1998.
• Τσαούσης Κώστας, Κριτική για το Κατεδαφιζόμεθα, Το Έθνος, 5/5/1982.
Συνεντεύξεις
• «Διδώ Σωτηρίου: Ο συγγραφέας φιλοδοξεί – κατά βάθος – να διαπράξει μια μικρή απάτη», Διαβάζω58, 15/12/1982, σ.100-106.
• «Μια συζήτηση με τη Διδώ Σωτηρίου», Επιθεώρηση ΤέχνηςΙΣΤ΄, ετ.Η΄, 8/1962, αρ.92, σ.151-157.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Πεζογραφία
• Οι νεκροί περιμένουν. Αθήνα, Κέδρος, 1959.
• Ματωμένα χώματα. Αθήνα, Κέδρος, 1962.
• Εντολή. Αθήνα, Κέδρος, 1976.
• Κατεδαφιζόμεθα. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
• Ηλέκτρα (μυθιστορηματική βιογραφία της Ηλέκτρας Αποστόλου). Αθήνα, 1961.
• Μέσα στις φλόγες. Αθήνα, Κέδρος, 1978.
• Επισκέπτες. Αθήνα, Κέδρος, 1979.
• Σύμπτωση. Αθήνα, Πυρσός, 1939.
ΙΙ.Δοκίμιο
• Η μικρασιατική καταστροφή και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Μεσόγειο. Αθήνα, Κέδρος, 1975 (δοκίμιο).
ΙΙΙ.Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Δύο θεατρικά κείμενα και ένας μονόλογος. Αθήνα, Κέδρος, 1995.
• Θέατρο. Αθήνα, Κέδρος, 1995.