Βιογραφικό Σημείωμα

ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΕΒΑΝΤΑΣ (1904-1975)


Ο Χρήστος Λεβάντας γεννήθηκε στον Πειραιά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Κυριάκος Χατζιδάκης και καταγόταν από το Φόδελε του νομού Ηρακλείου της Κρήτης. Ορφάνεψε σε παιδική ηλικία και η ανέχεια τον ανάγκασε να εργαστεί από μικρός και του στέρησε τη δυνατότητα σπουδών. Από το 1922 μπήκε στο χώρο της επαγγελματικής δημοσιογραφίας αρθρογραφώντας σε πειραϊκές εφημερίδες. Πέθανε στον Πειραιά. Από την καθημερινή ζωή στη γενέτειρά του, την οποία παρακολουθούσε από κοντά λόγω επαγγέλματος, άντλησε και τα θέματα των πεζογραφικών έργων του. Ήδη από το 1921 άρχισε να δημοσιεύει διηγήματα στο περιοδικό Μποέμ, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Λογοτεχνικού και Καλλιτεχνικού Ομίλου Πειραιώς και συνεργάτης της Εφημερίδας των Νέων. Το 1923 πραγματοποίησε την πρώτη έκδοση έργου του, της συλλογής διηγημάτων Στο μεθύσι του πόνου. Από το 1958 και για δύο χρόνια επανεξέδωσε το Περιοδικό μας, που είχε ιδρύσει ο Γεράσιμος Βώκος. Ο Χρήστος Λεβάντας τοποθετείται ανάμεσα στους έλληνες πεζογράφους του μεσοπολέμου. Θαυμαστής του Δημοσθένη Βουτυρά, τον οποίο αναγνώριζε ο ίδιος ως δάσκαλό του, στράφηκε από τα πρώτα βήματά του προς τη διηγηματογραφία, η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Η γραφή του είναι λιτή, ρεαλιστική και στοχεύει στην κατάδειξη των κακουχιών της ζωής των κατωτέρων κοινωνικών στρωμάτων. Η οπτική του, παρά τις συχνές ζωηρές περιγραφές συναισθημάτων και καταστάσεων απέχει από την ψυχρή αντικειμενικότητα του νατουραλισμού και κάποτε φτάνει σε εξιδανικευτικές απλουστεύσεις που μειώνουν τη δραστικότητα του λόγου. Τον κυρίαρχο τόνο στο έργο του Λεβάντα δίνει η ανθρωπιστική διάθεση και η συμπάθεια (με την έννοια του συμπάσχειν) με την οποία προσεγγίζει τους ήρωές του. Στην ειλικρίνεια των συναισθημάτων του έγκειται και η δύναμη του έργου του. Μοναδική παρένθεση στη σχεδόν αποκλειστικά διηγηματογραφική παραγωγή του Λεβάντα αποτέλεσε το εκτενέστερο αφήγημα Πορεία κοντά στον τυφώνα, έργο που τοποθετείται ανάμεσα στα καλύτερά του και παράλληλα στα καλύτερα νεοελληνικά θαλασσινά πεζογραφήματα.

1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Χρήστου Λεβάντα βλ. Γεράνης Στέλιος, «Λεβάντας Χρήστος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Παπαγεωργίου Κώστας Γ., «Χρήστος Λεβάντας», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918)Ε΄, σ.158-177. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Γεράνης Στέλιος, «Λεβάντας Χρήστος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
• Δημαράς Κ.Θ., Κριτική για το Δυο μορφές, Ελεύθερον Βήμα, 9/5/1952.
• Δικταίος Άρης, Αναζητήσεις προσώπου, σ.129. Αθήνα, Φέξης, 1963.
• Ιακωβίδη Λιλή, «Ένα γράμμα στο Χρήστο Λεβάντα λίγο πριν φύγει από τη ζωή», Χρήστου Λεβάντα, Πορεία κόντρα στον τυφώνα, σ.7 κ.εξ. Αθήνα, Διογένης, 1977 (τέταρτη έκδοση).
• Ξενόπουλος Γρηγόριος, Κριτική για το Η φαμίλια του Νώε, Αθηναϊκά Νέα, 8/10/1940.
• Παπαγεωργίου Κώστας Γ., «Χρήστος Λεβάντας», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918)Ε΄, σ.158-177. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
• Σαχίνης Απόστολος, Αναζητήσεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη μεσοπολεμική εικοσαετία. Αθήνα, 1945.
• Τσίρκας Στρατής, Πρόλογος στην Πορεία κόντρα στον τυφώνα. Αλεξάνδρεια, 1956.
• Χάρης Πέτρος, Κριτική για το Ο ίσιος δρόμος, Νέα Εστία11, 15/5/1932, σ.551 (τώρα και στο Πέτρος Χάρης, Σαράντα χρόνια κριτικής ελληνικού πεζού λόγουΑ΄, σ.89. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1981.
• Χατζημανωλάκης Γιάννης, Χρήστος Λεβάντας, ο συγγραφέας και ο άνθρωπος. Πειραιάς, 1985.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Ποίηση
• Ηχείο. Αθήνα, Λυρική Παρένθεση, [1987].
ΙΙ.Πεζογραφία
• Στο μεθύσι του πόνου. 1923.
• Ίσιος δρόμος. 1932.
• Η φαμίλια του Νώε· Διηγήματα. Αθήνα, Νεοελληνική Λογοτεχνία, 1940.
• Ταξίδι στο άγνωστο· Διηγήματα. Αθήνα, Ράνος, 1949.
• Ιστορίες του Πόρτο Λεόνε. Αθήνα, Δίφρος, 1960.
• Θύελλα στο Μπέυ Μπίσκυ και άλλες ιστορίες της θάλασσας και της στεριάς. Αθήνα, Χρυσή Τομή, 1974.
• Πορεία κοντά στον τυφώνα · Προλογικό σημείωμα Στρατή Τσίρκα. Αλεξάνδρεια, 1956.
ΙΙΙ.Μελέτες - Δοκίμια
• Δύο μορφές· Δημοσθ.Βουτυράς – Νίκος Ι. .Χαντζάρας. Αθήνα, έκδοση του περ. Πειραϊκά Χρονικά, 1952.
• Εν ώρα λυκόφωτος. 1973.

Επιπλέον Πληροφορίες

Αρχείο του λογοτέχνη υπάρχει στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.)