Βιογραφικό Σημείωμα

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ (1850-1898)


Ο Δημήτριος Κορομηλάς γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στην Αθήνα, γιος του εκδότη Ανδρέα Κορομηλά, στου οποίου την επιχείρηση εργάστηκε μετά το τέλος των σπουδών φιλολογίας που πραγματοποίησε στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας. Ασχολήθηκε παράλληλα με τη δημοσιογραφία και το 1875 ίδρυσε την εφημερίδα Εφημερίς, που διηύθυνε ως το 1880 και η οποία υπήρξε πρωτοπόρος στην εισαγωγή κοινωνικών και καλλιτεχνικών θεμάτων στην ύλη της. Στο χώρο του αστικού εκσυγχρονισμού ήταν προσανατολισμένη και η εκδοτική του δραστηριότητα. Στο χώρο της λογοτεχνίας ο Κορομηλάς ασχολήθηκε κυρίως με το θέατρο, ήδη από τη δεκαετία του 1870. Το 1874 παραστάθηκαν δύο έργα του από γαλλικό περιοδεύοντα θίασο στην Αθήνα και τυπώθηκαν δύο μονόπρακτά του συγχρόνως στα ελληνικά και γαλλικά (Φίλου εντολή - Une mission και Έρως αντέρως - A chacun son tour). Ακολούθησαν κωμωδίες και τραγωδίες, όλες γραμμένες σε αρχαΐζουσα γλώσσα. Από τα έργα αυτά επιτυχία γνώρισε η Παγκάστη, που παραστάθηκε το 1878 από το θίασο του Διονυσίου Ταβουλάρη. Η συμβολή του Κορομηλά στην ανανέωση της νεοελληνικής δραματουργίας έγκειται κυρίως στα ηθογραφικά στοιχεία με τα οποία πλούτισε τις κωμωδίες του στα πρότυπα του Άγγελου Βλάχου και στάθηκε ένας από τους προδρόμους του ελληνικού κωμειδυλλίου. Ήδη από τη Σύζυγο του μισέ Ζανή (1875) διακρίνονται οι ηθογραφικές αναζητήσεις του συγγραφέα που επεκτείνονται και στο θέμα της γλώσσας, όπου εισάγεται το τοπικό ιδίωμα για τους ήρωες που προέρχονται από την ελληνική επαρχία. Παράλληλα με έργα όπως τα Η κυρία Βεράντη, Ο μίτος της Αριάδνης και το ιδιαίτερα επιτυχημένο μονόπρακτο Ο θάνατος του Περικλέους, ο Κορομηλάς κινήθηκε στο χώρο της ανάλαφρης σάτιρας των αστικών ηθών μέσα από κωμωδίες παρεξηγήσεων. Έργα του Κορομηλά ανέβηκαν και στην αυλική σκηνή του Γεωργίου του Α΄ από ερασιτεχνικό θίασο στον οποίο συμμετείχε και ο συγγραφέας ως σκηνοθέτης και ηθοποιός. Ο Κορομηλάς διείδε τις εξελίξεις της νεοελληνικής δραματουργίας προς το χώρο της μουσικής ηθογραφικής κωμωδίας και τις αξιοποίησε στο έπακρο μετατρέποντας τη μονόπρακτη κωμωδία του Η πέτρα του σκανδάλου σε τρίπρακτη μουσική κωμωδία με τη συνεργασία του Δημητρίου Κόκκου. Το αποτέλεσμα ήταν η Τύχη της Μαρούλας, που ανέβασε ο θίασος Μένανδρος το 1889. Η παράσταση σημείωσε μεγάλη επιτυχία και άνοιξε το δρόμο για το αθηναϊκό κωμειδύλλιο, ενώ σημαντική στάθηκε και η παρουσία του Κορομηλά στο χώρο του δραματικού ειδυλλίου που αναπτύχθηκε στον αντίποδα του κωμειδυλλίου ως πολέμιός του, προωθώντας την εξιδανικευτική ιδεολογία της αθηναϊκής αστικής τάξης για μια ειδυλλιακή επαρχιακή ζωή. Στο χώρο του δραματικού ειδυλλίου ο Κορομηλάς έγινε γνωστός κυρίως με το έργο του Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας. Πρέπει τέλος να αναφερθεί η συμβολή του Κορομηλά στις διεργασίες που οδήγησαν μετά το θάνατό του στην ίδρυση της πρώτης ελληνικής κρατικής σκηνής (1901 - Βασιλικό Θέατρο). 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Δημήτριου Κορομηλά βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, «Κορομηλάς Δημήτριος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Λάσκαρης Ν.Ι., «Κορομηλάς Δημήτριος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια14. Αθήνα, Πυρσός, 1930, Για πληρέστερα εργογραφικά στοιχεία του συγγραφέα βλ. Μάκης Βασίλης Χ., «Δημήτριος Κορομηλάς», Δημητρίου Α. Κορομηλά, Η τύχη της Μαρούλας. Τρίπρακτο κωμειδύλλιο – Ο θάνατος του Περικλή. Μονόπρακτη κωμωδία, σ. 11-15. Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1984 και Σπάθης Δημήτρης, «Κορομηλάς Δημήτριος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Γιαλουράκης Μανώλης, «Κορομηλάς Δημήτριος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
• Κορομηλάς Γεώργιος Δ., «Δημήτριος Α. Κορομηλάς», Νέα Εστία44, ετ.ΚΒ΄, 1η/7/1948, αρ.504, σ.842-844.
• Λάσκαρης Ν.Ι., «Κορομηλάς Δημήτριος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια14. Αθήνα, Πυρσός, 1930.
• Μάκης Βασίλης Χ., «Το ελληνικό κωμειδύλλιο», «Δημήτριος Κορομηλάς», «Η προσφορά του Κορομηλά στο θέατρο» και «Η τύχη της Μαρούλας», Δημητρίου Α. Κορομηλά, Η τύχη της Μαρούλας. Τρίπρακτο κωμειδύλλιο – Ο θάνατος του Περικλή. Μονόπρακτη κωμωδία, σ.11-15, 17-24, 25-39 και 40-70. Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1984.
• Μακρής Σόλων, «Θέατρο Τέχνης: Η τύχη της Μαρούλας του Δ.Κορομηλά», Νέα Εστία96, ετ.ΜΗ΄, 15/7/1974, αρ.1129, σ.1191-1192.
• Σιδέρης Γιάννης, «Ένας πρωτοπόρος του θεάτρου», Νέα Εστία44, ετ.ΚΒ΄, 1η/7/1948, αρ.504, σ.844-845.
• Σπάθης Δημήτρης, «Κορομηλάς Δημήτριος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986.
• Χατζηπανταζής Θόδωρος, Το Κωμειδύλλιο• Τόμος πρώτος. Το κωμειδύλλιο και η εποχή του. Αθήνα, Ερμής, 1981.
• Χατζηπανταζής Θόδωρος, «Η Τύχη της Μαρούλας• Η ιδεαλιστική προκατάληψη της ηθογραφικής τέχνης», Το Κωμειδύλλιο• Τόμος δεύτερος, σ.11-19. Αθήνα, Ερμής, 1981.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1

Ι.Θέατρο
• Φίλου εντολή. Παρίσι, 1874.
• Ο κ.Κουκάκης και ο υιός του. Κωμωδία εις πράξεις τρεις. Αθήνα, τυπ. Ανδρ. Κορομηλά, 1874.
• Έρως αντέρως. Δραμάτιον εις πράξεις δύο. Παρίσι, 1874.
• Αλώπηξ κολοβή. Κωμωδία. Αθήνα, τυπ. Ανδρ. Κορομηλά, 1875.
• Κάμμα. Τραγωδία εις πράξεις τρεις. Αθήνα, τυπ. Παρνασσού, 1875.
• Τα πρώτα δάκρυα. Αθήνα, 1875.
• Μηδέν Άγαν. Αθήνα, τυπ. Ανδρ. Κορομηλά, 1875.
• Une Mission. Παρίσι, 1874.
• Έφαγες βλίττα. Αθήνα, τυπ. Ανδρ. Κορομηλά, 1879.
• Απάτη αντ’ απάτης. Κωμωδία εις πράξεις τρεις. Αθήνα, τυπ. Ανδρ. Κορομηλά, 1885.
• Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας· Δραματικόν ειδύλλιον εις πράξεις πέντε. Κωνσταντινούπολη, 1911.
ΙΙ.Ποίηση
• Η 25η Μαρτίου 1821. Αθήνα, τυπ. Ανδρ. Κορομηλά, 1872.
ΙΙΙ.Μεταφράσεις
• Σμιτ, Η περιστέρα· Διήγημα μεταφρασθέν εκ του γερμανικού υπό Δημητρίου Α. Κορομηλά. Αθήνα, Κορομηλάς, 1873.
ΙV. Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Δημητρίου Α. Κορομηλά, Η τύχη της Μαρούλας. Τρίπρακτο κωμειδύλλιο – Ο θάνατος του Περικλή. Μονόπρακτη κωμωδία (εισαγωγή – επιμέλεια Βασίλη Χ. Μάκη). Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1984. 1. Για πληρέστερα εργογραφικά στοιχεία του συγγραφέα βλ. Μάκης Βασίλης Χ., «Η προσφορά του Κορομηλά στο θέατρο», Δημητρίου Α. Κορομηλά, Η τύχη της Μαρούλας. Τρίπρακτο κωμειδύλλιο – Ο θάνατος του Περικλή. Μονόπρακτη κωμωδία, σ. 25-39. Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1984.