Βιογραφικό Σημείωμα

ΜΑΡΙΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ (1897-1989)


Η Μαρία Ιορδανίδου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, κόρη του μηχανικού του εμπορικού ναυτικού της Αγγλίας Νικολάου Κριεζή και της Ευφροσύνης Μάγκου. Από το 1901 ως το 1909 έζησε με τους γονείς της στην Αθήνα, μετά το χωρισμό τους όμως η Μαρία επέστρεψε στη γενέτειρα και γράφτηκε στο εκεί αμερικανικό κολέγιο. Από το 1914 ως το 1919 έζησε -εγκλωβισμένη από το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και τις ταραχές της ρωσικής επανάστασης κατά τη διάρκεια επίσκεψής της σε συγγενείς της στη Ρωσία- στη Μαριούπολη του Καυκάσου. Κατάφερε να επιβιώσει μόνη παραδίδοντας μαθήματα αγγλικών, ενώ παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα σε ρωσικό γυμνάσιο. Το 1919 επέστρεψε στην Πόλη και εργάστηκε σε αμερικανική εμπορική εταιρεία. Το 1920 πήρε μετάθεση για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου,όπου ήρθε σε επαφή με τους πνευματικούς κύκλους, έγινε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος Αιγύπτου και το 1923 παντρεύτηκε τον εκπαιδευτικό Ιορδάνη Ιορδανίδη. Μετά το γάμο της εγκαταστάθηκε με το σύζυγο και τη μητέρα της στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1931 χώρισε από τον Ιορδανίδη, με τον οποίο είχε στο μεταξύ αποκτήσει δυο παιδιά. Το 1939 απολύθηκε από την πρεσβεία και ξανάρχισε να ασχολείται με τα μαθήματα ξένων γλωσσών. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής καταστράφηκε το σπίτι της και η ίδια διώχτηκε και κλείστηκε σε διάφορα στρατόπεδα. Συνεργάστηκε με το περιοδικό έντυπο του Κ.Κ.Ε. Μόρφωση ως μεταφράστρια. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε σε ηλικία εξήντα πέντε χρόνων με την έκδοση του μυθιστορήματος Λωξάντρα. Τιμήθηκε για το έργο της με το Χρυσό Σταυρό και το Οφφίκιο της Αρχόντισσας του Οικουμενικού Θρόνου από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης (1978). Έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Η Μαρία Ιορδανίδου ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεσοπολεμικής περιόδου, ειδικότερα στους λογοτέχνες εκείνους που αγαπήθηκαν από το αναγνωστικό κοινό -έργα της με κύριο παράδειγμα τη Λωξάντρα μεταφέρθηκαν και στην τηλεόραση- και αγνοήθηκαν από την κριτική. Βασικά χαρακτηριστικά του έργου της είναι το αυτοβιογραφικό στοιχείο που κυριαρχεί ολοένα και εντονότερα κατά τη διάρκεια της λογοτεχνικής διαδρομής της, η αμέλειά της για μια συστηματική κατανομή του αφηγηματικού υλικού της και η αμεσότητα, ακρίβεια και φυσικότητα του λόγου της. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Μαρίας Ιορδανίδου βλ. Αφρουδάκης Άγγελος, «Μαρία Ιορδανίδου», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Δ΄, σ.82-103. Αθήνα, Σοκόλης, 1992 και χ.σ., «Ϊορδανίδου Μαρία», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, εκδοτική Αθηνών, 1985.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Αφρουδάκης Άγγελος, «Μαρία Ιορδανίδου», Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα29. Αθήνα, 1987.
• Αφρουδάκης Άγγελος, «Μαρία Ιορδανίδου», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Δ΄, σ.82-103. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
• Βαρίκας Βάσος, Κριτική για τη Λωξάντρα και το Διακοπές στον Καύκασο, Το Βήμα, 19/9/1965.
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Μαρία Ιορδανίδου», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας οδηγός, σ.97-98. Αθήνα, Πατάκης, 1995.
• Μερακλής Μ., Η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνίαΙΙ·(1945-1970), σ.106. Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινίδης, 1970.
• «Μια ζωή σε τρία βιβλία», Διαβάζω16, 1/1979, σ.10-11.
• Τσίρκας Στρατής, Κριτική για τη Λωξάντρα, Ταχυδρόμος, 26/10/1963.
• Χατζηκωστής Γ., Κριτική για την Αυλή μας, Πνευματική Κύπρος257-258, 2-3/1982, σ.67-68.
• Χατζιδάκη Φούλα, «Αιγυπτιώτικα και αθηναϊκά βιώματα» (κριτική για το Σαν τα τρελά πουλιά), Διαβάζω18, 3/1979, σ.64-65.
• Χατζοπούλου-Καραβία Λεία, Μαρία Ιορδανίδου · Μνημόσυνο. Αθήνα, Εταιρεία Συγγραφέων, 1990.
• χ.σ., «Ιορδανίδου Μαρία», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

• Λωξάντρα. Αθήνα, έκδοση της συγγραφέως, 1963.
• Διακοπές στον Καύκασο. Αθήνα, έκδοση της συγγραφέως, 1965.
• Σαν τα τρελά πουλιά. Αθήνα, Εστία, 1978.
• Στου κύκλου τα γυρίσματα. Αθήνα, Εστία, 1979.
• Η αυλή μας. Αθήνα, Εστία, 1981.

Επιπλέον Πληροφορίες

Χειρόγραφα του λογοτέχνη υπάρχουν στο Γενικό Αρχείο του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α.)