Βιογραφικό Σημείωμα

ΒΑΣΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ (1897-1944)


Ο Βάσος (Βασίλης) Δασκαλάκης γεννήθηκε στο Κάβαλο της Μάνης, γιος του δημοδιδάσκαλου Δημοσθένη Δασκαλάκη. Η μητέρα του πέθανε στη γέννα του δεύτερου παιδιού της όταν ο Βάσος ήταν δύο χρόνων. Μεγάλωσε σε συγγενικό σπίτι στην Αρεόπολη - λόγω αδυναμίας του πατέρα να ανταποκριθεί στις ανάγκες φροντίδας των παιδιών - , όπου τέλειωσε το Σχολαρχείο. Γυμνασιακές σπουδές δε μπόρεσε να κάνει λόγω του ξαφνικού θανάτου του πατέρα του, γεγονός που τον ανάγκασε να φύγει εκ νέου σε άλλο συγγενικό σπίτι στο Λαύριο. Εκεί δούλεψε εργάτης στα μεταλλεία. Ακολούθησαν διάφορα επαγγέλματα και παράλληλα μαθήματα σε νυχτερινά σχολεία. Μελέτησε μόνος ξένες γλώσσες σε βαθμό που του επέτρεψε να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση και κατόρθωσε να ταξιδέψει στο εξωτερικό και να γίνει ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Γεωργίας (Τμήμα Δασών). Πέθανε στην Αθήνα. Το σύνολο του πρωτότυπου λογοτεχνικού του έργου αποτελούν το μυθιστόρημα Ξεριζωμένοι και τέσσερα διηγήματα δημοσιευμένα σε λογοτεχνικά περιοδικά. Εξαιρετικά σημαντικό είναι το μεταφραστικό έργο του - ο Δασκαλάκης υπήρξε βασικός μεταφραστής των έργων του Χένρικ Ίψεν και του Κνουτ Χάμσουν στη χώρα μας. Οι Ξεριζωμένοι τοποθετούνται στα πλαίσια του ελληνικού κοινωνικού ρεαλισμού της ελληνικής πεζογραφίας του μεσοπολέμου. Βασικό χαρακτηριστικό του έργου είναι η απόπειρα του συγγραφέα να συνδυάσει αυτοβιογραφικά -από τα παιδικά του χρόνια ως εργάτης στο Λαύριο- και κοινωνικού προβληματισμού στοιχεία. Η γραφή του είναι έντονα δραματική, απέχει ωστόσο συνειδητά από το μελοδραματισμό και κυριαρχείται από νηφάλιο πνεύμα τόσο στην περιγραφή οδυνηρών βιωμάτων όσο και στην κατάδειξη του κοινωνικού αδιεξόδου που αντιμετωπίζουν οι ήρωες. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Βάσου Δασκαλάκη βλ. Μαυροειδή – Παπαδάκη Σοφία, «Δασκαλάκης Βάσος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Παπαγεωργίου Κώστας Γ., «Βάσος Δασκαλάκης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Γ΄, σ.246-258. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Αλεξίου Έλλη, «Βάσος Δασκαλάκης», Έλληνες λογοτέχνες, σ.183-192. Αθήνα, Καστανιώτης, 1982.
• Γκόρπας Θωμάς, Περιπετειώδες κοινωνικό και μαύρο νεοελληνικό αφήγημαΒ΄, σ.70. Αθήνα, 1981.
• Μαυροειδή – Παπαδάκη Σοφία, «Δασκαλάκης Βάσος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
• Μυλωνογιάννης Γιώργος, «Βάσος Δασκαλάκης», Νεοελληνικά Γράμματα, 19/2/1938 (τώρα και στον τόμο Πορτραίτα, σ.82-93. Αθήνα, Καρανάσης, 1987).
• Παπαγεωργίου Κώστας Γ., «Βάσος Δασκαλάκης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Γ΄ , σ.246-258. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
• Στεργιόπουλος Κώστας, «Δασκαλάκης Βάσος», Χρονικό ’74, σ.51 και Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριττάνικα19, σ.427.
• Τσάκωνας Δημήτρης, «Βάσος Δασκαλάκης», Η γενιά του ’30 · Τα πριν και μετά, σ.130-132. Αθήνα, Κάκτος, 1989.
• Τσαούσης Κ., Κριτική για το Δεμάτι, Ελευθεροτυπία, 9/2/1976.
• Χάρης Πέτρος, Κριτική για τους Ξεριζωμένους, Σαράντα χρόνιας κριτικής ελληνικού πεζού λόγουΑ’ · 1928-1949, σ.63-64. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1981.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Πεζογραφία
• Οι Ξεριζωμένοι. Αθήνα, 1930.
ΙΙ.Μεταφράσεις
• Χάμσουν Κνουτ, Ο αρχισυντάκτης Λύνγκε· Μετάφραση από τα νορβηγικά Βασ.Δασκαλάκη. Αθήνα, Ζηκάκης, 1926.
• Χάμσουν Κνουτ, Η πείνα· Μετάφραση Βάσ.Δασ. Αθήνα, Αλεξίου, 1921.
• Χάμσουν Κνουτ, Σκλάβοι της αγάπης κι άλλα διηγήματα· Μετάφραση από τα νορβηγικά Βασ.Δασκαλάκη. Αθήνα, Ζηκάκης, 1926.