ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΚΑΤΟ ΒΙΒΛΙΑ Τον αριθμό των ενενήντα έξι (96) έφθασαν τα αξιόλογα βιβλία των Επιστημών του Ανθρώπου που εκδίδονται με την οικονομική υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Ήδη έχουν εκδοθεί και κυκλοφορούν 30 έργα, ενώ προχωρεί παράλληλα η διαδικασία έκδοσης και των υπολοίπων. Οι αριθμοί αυτοί δεν αποτελούν απλώς ένα ποσοτικό δείκτη. Καταγράφουν ταυτόχρονα και ένα ποιοτικό μέγεθος. Εκφράζουν με άλλα λόγια τη θετική δυναμική μιας δράσης του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, που κατατείνει στην ποιοτική βελτίωση της εγχώριας εκδοτικής παραγωγής. Αυτός ήταν άλλωστε και ένας από τους βασικούς στόχους του Ε.ΚΕ.ΒΙ. όταν –το Δεκέμβριο του 2000- ανήγγειλε και εγκαινίασε το Πρόγραμμα Ενίσχυσης Εκδόσεων στις Επιστήμες του Ανθρώπου. Με το πρόγραμμα αυτό το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου ήθελε να συμβάλλει στην κάλυψη ορισμένων από τα μεγάλα κενά που παρουσιάζει η εγχώρια βιβλιογραφία στις Επιστήμες του Ανθρώπου. Ήθελε να προσφέρει κίνητρα στους εκδότες και να τους ενθαρρύνει έτσι ώστε να εντάξουν στο σχεδιασμό τους θεμελιώδη κείμενα και σημαντικά έργα αναφοράς. Το Ε.ΚΕ.ΒΙ πίστευε και πιστεύει ότι η έκδοση τέτοιων έργων συμβάλλει ουσιαστικά στη θεωρητική συζήτηση, στην επιστημονική έρευνα, στη στήριξη των πανεπιστημιακών σπουδών, στον εμπλουτισμό και στην εμβάθυνση του δημόσιου διαλόγου. Ας τονιστεί εδώ ότι η οικονομική ενίσχυση του Ε.ΚΕ.ΒΙ. -η οποία μπορεί να καλύπτει μέχρι και το 35% του συνολικού κόστους μιας έκδοσης- χορηγείται για την έκδοση έργων υψηλής ποιότητας, τα οποία θεωρούνται θεμελιώδη έργα αναφοράς, πολύτιμες πηγές γνώσης και κείμενα ευρύτερου θεωρητικού ενδιαφέροντος στα αντίστοιχα πεδία των Επιστημών του Ανθρώπου ( Φιλοσοφία, Επιστημολογία, Ιστορία, Κοινωνιολογία, Ανθρωπολογία, Οικονομία, Γλωσσολογία, Θεωρία της Λογοτεχνίας κλπ). Οι εκδοτικές επιχειρήσεις υποβάλλουν τις αιτήσεις τους στις προβλεπόμενες περιόδους ( Μάρτιο και Σεπτέμβριο κάθε έτους – κατ΄ εξαίρεση και Ιανουάριο για το 2001). Η επιλογή των έργων που χρηματοδοτούνται γίνεται από εννεαμελή επιτροπή, που αποτελείται από επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους, οι οποίοι καλύπτουν τα αντίστοιχα επιστημονικά πεδία. Το Πρόγραμμα Ενίσχυσης Εκδόσεων στις Επιστήμες του Ανθρώπου βρήκε ιδιαίτερα θετική ανταπόκριση στον εκδοτικό κόσμο. Στις τέσσερις μέχρι τώρα περιόδους εφαρμογής του Προγράμματος (Ιανουάριος 2001, Μάρτιος 2001, Σεπτέμβριος 2001, Μάρτιος 2002) συμμετείχαν συνολικά 92 εκδοτικοί οίκοι. Υποβλήθηκαν αιτήσεις για τη χρηματοδότηση 311 έργων. Η αξιολόγηση των έργων έγινε με βάση αυστηρά επιστημονικά και ποιοτικά κριτήρια και σύμφωνα με τους όρους και τις προδιαγραφές που διατυπώνονται στο Πρόγραμμα Ενίσχυσης Εκδόσεων των Επιστημών του Ανθρώπου. Η επιστημονική επιτροπή λειτούργησε με πλήρη ανεξαρτησία κρίσης και χωρίς καμία παρέμβαση στο έργο της. Μελέτησε κάθε φορά το σύνολο των αιτήσεων και εργάστηκε μεθοδικά και εντατικά για την αξιολόγηση όλων των προτεινόμενων έργων. Η επιτροπή κατέληξε στην επιλογή των 96 έργων , των οποίων η έκδοση γίνεται με την οικονομική ενίσχυση του Ε.ΚΕ.ΒΙ. Τον Ιανουάριο του 2001 επελέγησαν 34 έργα, τον Μάρτιο του 2001 31 έργα, το Σεπτέμβριο του 2001 επελέγησαν 16 και το Μάρτιο του 2002 πάλι 16 έργα. Από το σύνολο των 96 έργων ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα 37 ήταν έργα που αναφέρονται στο πεδίο της Φιλοσοφίας, 15 ήταν έργα Ιστορίας, 13 αναφέρονταν σε περιοχές όπως η Θεωρία και η Ιστορία της Λογοτεχνίας ή η Αισθητική Θεωρία, 12 ήταν έργα Κοινωνιολογίας, 6 αναφέρονταν στο πεδίο της Ανθρωπολογίας , 4 σε εκείνο της Γλωσσολογίας, 4 σε εκείνο της Επιστημολογίας και της Ιστορίας των Επιστημών , 2 στην Αρχαιολογία και τα υπόλοιπα στην Ψυχανάλυση, στην Οικονομία κλπ. Για την οικονομική ενίσχυση της έκδοσης των έργων διατίθεται το ποσό των 331.876,74 ευρώ (113.087.00 δρχ.). Η μέχρι τώρα εμπειρία της εφαρμογής του Προγράμματος φανερώνει κι επιβεβαιώνει τη θετική επιρροή που ασκεί ήδη στα εκδοτικά μας πράγματα. Και χάρη στη θετική ανταπόκριση που βρήκε στον εκδοτικό κόσμο, μπορούμε βάσιμα να προβλέψουμε ότι αυτή η δράση του Ε.ΚΕ.ΒΙ. θα έχει γόνιμη συνέχεια και προοπτική. Το Ε.ΚΕ.ΒΙ. επιμένει στον αρχικό στόχο του Προγράμματος , που δεν είναι απλώς η ενίσχυση του ποιοτικού έστω σκέλους της τρέχουσας εκδοτικής παραγωγής, αλλά είναι η κάλυψη ορισμένων από τα μεγάλα κενά που παρουσιάζει η εγχώρια βιβλιογραφία στις Επιστήμες του Ανθρώπου. Το Ε.ΚΕ.ΒΙ. επιθυμεί να υποκινήσει και να ενισχύσει την εκδοτική πρωτοβουλία που τολμά να αναλάβει την έκδοση τέτοιων σημαντικών «έργων αναφοράς», έκδοση που συχνά απαιτεί συστηματική και δύσκολη προσπάθεια, ενώ δεν εγγυάται πάντα γρήγορη απόσβεση της δαπάνης ή βέβαιο επιχειρηματικό κέρδος. ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΚΔΟΘΕΙ Μ. Άμπραμς, «Ο καθρέφτης και το φως» (ΚΡΙΤΙΚΗ) Μαξ Βέμπερ, «Οι τύποι της εξουσίας» (ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ) Άντονι Γκίντενς, «Οι συνέπειες της νεωτερικότητας» (ΚΡΙΤΙΚΗ) Τζακ Γκούντι, «Η λογική της γραφής και η οργάνωση της κοινωνίας» (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ) Ζακ Λε Γκοφ, «Οι διανοούμενοι στο Μεσαίωνα» (ΚΕΔΡΟΣ) Φριτς Γκραφ (επιμέλεια), «Εισαγωγή στην αρχαιογνωσία. Τόμος Β’: Ρώμη» (ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ) Δημήτρης Γούτας, «Η αρχαία ελληνική σκέψη στον αραβικό πολιτισμό» (ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ) Ροζέ Καγιουά, «Τα παιχνίδια και οι άνθρωποι» (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ) Ερνστ Κασίρερ, «Καντ. Η ζωή και το έργο του» (ΙΝΔΙΚΤΟΣ) Νικόλ Λορό, «Η διχασμένη πόλη» (ΠΑΤΑΚΗΣ) Αϊζάια Μπερλίν, «Τέσσερα δοκίμια περί ελευθερίας» (SCRIPTA) Αϊζάια Μπερλίν, «Τρεις κριτικοί του Διαφωτισμού. Βίκο, Χάμαν, Χέρντερ» (ΚΡΙΤΙΚΗ) Πιερ Μπουρντιέ, «Η διάκριση» (ΠΑΤΑΚΗΣ) Χάινς-Γκίντερ Νέσελραθ (επιμέλεια), «Εισαγωγή στην αρχαιογνωσία. Τόμος Α’: Αρχαία Ελλάδα» (ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ) Αλέξανδρος Νεχαμάς, « Η τέχνη του βίου» (ΝΕΦΕΛΗ) Ρόμπερτ Νταλ, «Περί δημοκρατίας» (ΨΥΧΟΓΙΟΣ) Φρανσουάζ Φροντιζί-Ντικρού, «Δαίδαλος» (ΟΛΚΟΣ) A. T. Olmstead, «Ιστορία της περσικής αυτοκρατορίας» (ΟΔΥΣΣΕΑΣ) Πλάτων, «Ίων» (ΕΚΚΡΕΜΕΣ) Καρλ Πόπερ, «Ο κόσμος του Παρμενίδη» (ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑΣ) Ντέιβιντ Ρίσμαν, «Το μοναχικό πλήθος» (ΝΗΣΙΔΕΣ) Κόλιν Ρένφριου – Πολ Μπαν, «Αρχαιολογία» (ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑΣ) Ρίτσαρντ Ρόρτι, «Η φιλοσοφία και ο καθρέφτης της φύσης» (ΚΡΙΤΙΚΗ) Ρίτσαρντ Ρόρτι, «Τυχαιότητα, Ειρωνεία, Αλληλεγγύη» (ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ) Ζαν Ζακ Ρουσό, «Αιμίλιος» Α’ τόμος και Β’ τόμος (ΠΛΕΘΡΟΝ) Φρανσουά Σατελέ, «Η γέννηση της ιστορίας» (ΣΜΙΛΗ) Τζορτζ Στάινερ, «Αξόδευτα πάθη» (ΝΕΦΕΛΗ) Τζορτζ Στάινερ, «Αντιγόνες» (ΚΑΛΕΝΤΗΣ) Πολ Φεγεράμπεντ, «Αντίο στο λόγο» (ΕΚΚΡΕΜΕΣ) Λίλιαν Φουρστ, «Η προοπτική του ρομαντισμού» (ΨΥΧΟΓΙΟΣ)