Ζωή Καρέλλη


Η Ζωή Καρέλλη (λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Χρυσούλας Γαβριήλ Πεντζίκη), ποιήτρια της Σχολής της Θεσσαλονίκης, πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1940 με την Πορεία, την οποία υποδέχτηκε με θερμή κριτική του ο Γ. Σαραντάρης. Έγραψε θεατρικά έργα, δοκίμια και μετέφρασε Έλιοτ, ενώ το συνολικό ποιητικό της έργο έχει κωδικοποιηθεί σε δύο ογκώδεις τόμους. Εκλέχτηκε αντεπιστέλλoν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τιμήθηκε με τα βραβεία Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών και «Φρειδερίκου Μάθιους».
« […] Στη Ζωή Καρέλλη οφείλουμε ακόμη την αποκατάσταση του επιθέτου στην ελληνική ποίηση, το οποίο, μετά την επί δεκαετίες χρήση του για να εκφράσει πρόσκαιρους ενθουσιασμούς ή το μεγαλεπήβολο εφήμερων συναισθημάτων, εξοβελίστηκε σχεδόν από την ποίηση μετά τον πόλεμο. [...] Η μεγαλύτερη όμως οφειλή μας, κι αυτό πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα, στη Ζωή Καρέλλη, είναι ότι ανέλαβε τον αγώνα, αγώνα ανυποχώρητο ενός φρονήματος ανδρικού, να συγκεράσει το αρχαίο ελληνικό με το χριστιανικό πνεύμα […]».
 
Αλέξανδρος Κοσματόπουλος, «Τετράδια Ευθύνης».
 
 
 
«[…] Η αυστηρή προσήλωση της ποιήτριας στις θεμελιακές αξίες της ζωής και το γεγονός της ειλικρινούς θρησκευτικής πίστης την αναγκάζουν να βρει το αισθητικό και ιδεολογικό ισοδύναμό της μέσα στις καταφυγές της θρησκείας. Η ποίηση που προκύπτει αποκτά μια δυναμική εννοιολογική πλευρά, καθώς διακονεί έναν πολυεπίπεδο λόγο. Συγχρόνως, όμως, διαμορφώνει και μια δύσκολη υφή, κατακρατά μια ξηρότητα, επειδή δεν επιτρέπει στη συγκινησιακή φόρτιση ν’ απελευθερώσει τρυφερότητες και γλυκασμούς. Αυτό θα γίνει πολύ αργότερα [...] ».
 
Ηλίας Κεφάλας, «Τετράδια Ευθύνης».
 
«[…] Μέσα στο επιβλητικό αυτό δόμημα λόγου ποιητικού, κανένα στοιχείο του, κανένα ποίημα δεν μοιάζει να είναι τυχαίο και αδικαίωτο. Με έμμονη συνθετική προαίρεση κι έναν οραματισμό κραδασμού οντολογικού, δημιούργησε μια ποίηση δικής της, εντελώς προσωπικής γλώσσας, όπου η ασίγαστη συστρεπτική της συνεκφορά προσφεύγει σε εύγλωττα αποκαλυπτικές συνηχήσεις και παρηχήσεις και όπου η αλλαγή του επιθέτου και του ρήματος στη δομή των φράσεων επιτελεί ανοίγματα νοηματικά και αρμονικά, απροδόκητα […]».
 
Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, «Τετράδια Ευθύνης».

Επιστροφή